آنچه وکلای دادگستری و کارآموزان وکالت ، در امور مالیاتی خود بدانند!

این روزها وخصوصا در تیرماه هرسال ، وکلای دادگستری همانند سایر مودیان مالیاتی ، مکلفند ،‌فعالیتهای حرفه ای وشغلی خود را به سازمان امورمالیاتی ، اعلام وچنانچه درآمدی شناسایی کرده باشند، مالیات آنرا براساس  محاسباتی که در اظهارنامه مالیاتی به دست آمده است ، پرداخت نمایند.

به موجب ماده 93 قانون مالیاتهای مستقیم ( ق.م.م ) درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یاعناوین دیگردرایران تحصیل می نماید ، پس از کسر معافیتهای مالیاتی ،مشمول مالیات بر مشاغل می باشد.

وکلای دادگستری ، با توجه به ردیف 5 از بند ب ماده 96 ق.م.م ، در زمره مشمولین بند ب ماده 95 ق.م.م قرارمی گیرندومکلف به نگهداری دفاتر درآمد وهزینه ، مطابق نمونه ای که توسط سازمان امور مالیاتی کشور ، تهیه می گردد، می باشند.

وکلای دادگستری ، به موجب ماده 100ق.م.م مکلفند ، اظهارنامه مالیاتی فعالیتهای شغلی خود رادر یکسال مالیاتی طبق نمونه ای که وسیله سازمان امورمالیاتی کشور ، تهیه ودردسترس قرار می گیرد، تنظیم وحداکثر تا پایان تیرماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود تسلیم نمایند.

ملاحظاتی در مورد اظهارنامه مالیاتی :

1-حتما تاپایان تیرماه امسال  اظهارنامه مالیاتی مربوط به عملکرد شغلی سال 1392 را تکمیل وتسلیم اداره امور مالیاتی محل نمایید.

2-اگر به هردلیلی ،امکان تسلیم حضوری اظهارنامه نباشد، می توانید از طریق پست سفارشی نسبت به تسلیم اظهارنامه ، اقدام نمایید.تاریخ تسلیم به پست، تاریخ تسلیم اظهارنامه محسوب می گردد.( ماده 178ق.م.م).

3-اکیدا توصیه می گردد، اظهارنامه را سفید تسلیم ننمایید ، بلکه اطلاعات خواسته شده را مطابق مستندات ، تکمیل نمایید.توصیه دیگر اینکه ، اگر اظهارنامه را حضوری تسلیم می نمایید، حتما در اداره امور مالیاتی ، ثبت ورسید دریافت نمایید.

4-آخرین مهلت تسلیم اظهارنامه ، روز سه شنبه سی ویکم تیرماه 93 می باشد.عدم تسلیم اظهاردر موعد مقرر، موجب تعلق جریمه ای معادل چهل درصد مالیات متعلق می گرددومشمول بخشودگی نمی شود.همچنین عدم تسلیم اظهارنامه درموعدمقرر، مودی را از برخورداری از معافیت مالیاتی موضوع ماده 101 ق.م.م ، که برای عملکرد سال 92 مبلغ یکصد میلیون ریال می باشد، محروم می نماید.

5-چنانچه پس از تسلیم اظهارنامه ، متوجه شدید ، در تنظیم اظهارنامه ، اشتباه محاسباتی رخ داده است ، می توانید تایکماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه ، نسبت به رفع اشتباه اقدام واظهارنامه اصلاحی را تسلیم نمایید.در هرحال تاریخ تسلیم اظهارنامه مودی تاریخ تسلیم اظهارنامه اول می باشد.( تبصره ماده 226 ق.م.م)

6-در تنظیم اظهارنامه ، بهتر است از کسانیکه در این امر تبحر دارند، کمک بگیرید.

7-در سالهای اخیر ، سازمان امور مالیاتی مقرر نموده است ، مودیان مالیاتی ، اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی تنظیم وتسلیم نمایند.به موجب دستورالعمل اخیر سازمان امور مالیاتی ،‌ثبت الکترونیکی اظهارنامه به منزله تسلیم آ> می باشد ونیازی به ارسال اظهارنامه کاغذی نیست .  چنانچه به هر دلیلی نتوانستید، اظهارنامه الکترونیکی ، تهیه وتسلیم نمایید، می توانید از اظهارنامه کاغذی استفاده نمایید.ادارات امور مالیاتی مکلفند اظهارنامه مالیاتی کاغذی را از مودی به پذیرند.در صورتیکه ادارات امور مالیاتی ، علی الرغم تکلیف قانونی ، به هر علتی از پذیرش اظهارنامه مالیاتی کاغذی خودداری کردند، بدون فوت وقت ، اظهارنامه را از طرق پست سفارشی به اداره امور مالیاتی محل شغل ویا محل سکونت خود ، ارسال نمایید.

8-حتی اگر هیچگونه درآمد شغلی هم نداشته باشید ، باید اظهارنامه مالیاتی را در موعد مقرر تسلیم نمایید، چراکه اگر به این تکلیف عمل نکنید ، نمی توانید از معافیتهای مقرر استفاده نمایید.

9- وکلای دادگستری وکارآموزان وکالت ، از نظرمقررات مالیاتی ، یکسان در نظر گرفته شده اند.

نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی مربوط به وکلای دادگستری

پایان تیر ماه سال 93 آخرین مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوط به عملکرد شغلی سال 1392 وکلا وکارآموزان وکالت می باشد.اظهارنامه مالیاتی ، فرمی چاپی یا الکترونیکی  است ،‌ که توسط سازمان امور مالیاتی به صورت رایگان در اختیار مودیان مالیاتی قرار می گیرد.اظهارنامه های عرضه شده باتوجه به مشمولین ماده 95 ق.م.م. محتوای اطلاعات خواسته شده ، متفاوت خواهد بود. وکلای دادگستری ( کارآموزان وکالت  در موضوع مالیات همانند وکلا هستند) از مشمولین بند ب ماده 95 ق.م.م. بوده وبایستی از اظهار نامه مربوط به مشمولین بند ب استفاده نمایند.

اظهارنامه مالیاتی عرضه شده ، اعم از الکترونیکی یا کاغذی ، از دوبخش عمده تشکیل شده است .یکی مربوط به اطلاعات شخصی وهویتی مودی است ودیگری مربوط به اطلاعات مالی ودرامدی. در بخش مربوط به اطلاعات عمومی ، مودی بایستی بر اساس اطلاعات خواسته شده جداول وستونهای مربوطه را تکمیل نماید. بخش مربوط به عملیات مالی ، عمدتا شامل دوجدول می باشد .یکی جدول مر بوط به صورت خلاصه وضعیت درآمدوهزینه وسود ناویژه است  ودیگری مربوط به جدول محاسبه مالیات می باشد.   

نحوه تکمیل جدول  صورت خلاصه وضعیت درآمد وهزینه :

این جدول شامل در آمدها وهزینه های شغلی وکیل می باشد که لازم است بر اساس درآمد سالانه ، ستون های خواسته شده ، تکمیل گردد.برای تعیین درامد حاصل از خدمات (ردیف 2 جدول ) ، درصورتیکه درآمد حق الوکاله ، قبلا محاسبه نموده اید، مبلغ محاسبه شده را دراین ستون قید نمایید.

چنانچه درآمد حق الوکاله ، منحصربه ارقام مندرج در دفترچه تمبر مالیاتی است، دراین حالت ، ارقام مندرج دردفترچه تمبرمالیاتی ، مربوط به سال 1392 را جمع بزنید ، سپس حاصل را در عدد 20 ضرب وحاصلضرب آن را هرچه شد ، در ستون مربوط به درآمد حاصل از ارائه خدمات ، قید نمایید.اگر غیر از حق الوکاله ، درآمد شغلی دیگری مانند حق المشاوره دارید، در ستون سایر درآمدها (ردیف 4) بنویسید.( ضریب علی الرس حق الوکاله 55درصد وحق المشاوره 40درصد است.). پس از تعیین درآمد شغلی ، حاصل محاسبه درآمدهارا در ستون جمع فروش ودرآمدها ، قید نمایید.

پس از ستونهای مربوط به درآمد ها ، ستونهای مربوط به هزینه ها شروع می شود. در ستونهای مربوط به هزینه ها ، باتوجه به نوع هزینه هاییکه متحمل شده اید ، ستونهای مربوطه را تکمیل نمایید.هزینه های انجام شده بایستی متناسب با درامد شغلی مودی ومربوط به سال مورد رسیدگی ودر اینجا سال 92 باید باشد.پس از تکمیل ستونهای مربوط به هزینه ها، ارقام آنها را جمع زده ،‌حاصل در ستون مربوط به جمع خرید وهزینه ها قید نمایید.

ستون خرید ، مربوط به  کالاها ولوازم مصرفی مربوط به شغل می باشد که در سال مورد رسیدگی خریداری شده است.که بر اساس مستنداتی که دارید در ستون مربوط به خرید منعکس می نمایید.دوستون دیگر تحت عنوان موجودی اول دوره وپایان دوره وجود دارد، چنانچه از پایان سال گذشته (سال 91) موجودی کالا ولوازمی داشته اید ، در ستون موجودی اول دوره ، منعکس نمایید.توجه داشته باشید این رقم باید در اظهارنامه سال گذشته به عنوان موجودی پایان دوره ، قید شده باشد.موجودی پایان دوره عبارت است از کالاها ولوازمی که در پایان سال 92 موجود بوده ومصرف نشده است وبایستی بر اساس نرخ خرید در این ستون قید گردد.

حاصل عملیات فوق که منتهی به تعیین سودیازیان ویژه می شود عبارت است از جمع در آمدها منهای هزینه هاوخرید بعلاوه موجودی اول دوره ومنهای موجودی پایان دوره .

سود یازیان ویژه که از حاصل عملیات فوق به دست آمده  به ستون مربوطه در جدول محاسبه مالیات منتقل می شود.

جدول محاسبه مالیات :

 این جدول ،مربوط  به  نحوه محاسبه مالیات پس از کسر معافیتهای مالیاتی ومالیاتهای پرداخت شده می باشد که به شرح زیر توضح داده می شود.

در این جدول موارد متعددی از معافیتهای مالیاتی که خود آنها نیز دارای جداولی است ، در نظر گرفته شده است که اغلب آنان در مورد وکلا موضوعیت پیدا نمی کند.وهریک ار همکاران می توانند باتوجه نوع معافیت ارائه شده ودر صورت مشمول بودن ، ستونهای مربوطه را تکمیل نمایند.

در این جدول ستونهای مربوط به سود یازیان ویژه ، معافیت موضوع ماده 101 ق.م.م ، درآمد مشمول مالیات خالص ، ستون مالیات مقرر ، مالیات پرداخت یا انجام شده ودرآخر ستون مانده مالیات تکمیل میگردد.

در ابتدا ودر ستون مربوط به سودیا زیان ویژه ، مانده بدست آمده از جدول مربوط به خلاصه وضعیت درآمدوهزینه ها ،‌به این ستون منتقل می شود،‌سپس در ستون مربوط به معافیت موضوع ماده 101 ق.م.م ،‌مبلغ یکصد میلیون ریال به عنوان معافیت مالیاتی سال 92 در ستون مربوطه قید می نمایید.حاصل کسر معافیت مالیاتی مذکور از سودیازیان ویژه، در ستون درآمد مشمول مالیات خالص ، قیدنمایید.در این حالت چنانچه ، حاصل محاسبات فوق ، مثبت باشد ، یعنی درآمد مشمول مالیات خالص ، شناسایی شده باشد، با توجه به ماده 131 ق.م.م. مالیات مقرر محاسبه ودر ستون مربوط به مالیات مقرر ، منعکس نمایید.وچنانچه معافیت دیگری ، مشمول مودی نباشد، مالیات محاسبه شده ، در ستون مالیات قابل پرداخت قید می گردد.

ماده 131 ق.م.م :"

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد  به شرح زیر است :

تا میزان سی میلیون ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد

تا میزان یکصد میلیون ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد سی میلیون ریال به نرخ بیست درصد

تامیزان دویست وپنجاه میلیون ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت  به مازاد یکصد میلیون ریال به نرخ بیست وپنج درصد

تا میزان یک میلیارد ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد دویست وپنجاه میلیون ریال به نرخ سی درصد

نسبت به مازاد یک میلیارد ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ سی وپنج درصد   "

ستون دیگری تحت عنوان پرداختهای انجام شده ویا مالیاتهای پرداخت شده وجود دارد ، که در این ستون ارقام قید شده در دفترچه تمبر مالیات که معادل 5 درصد های پرداخت شده ، می باشد،  به انضمام پرداختهای دیگر در ستون مربوطه منعکس می شود.

در پایان چنانچه حاصل عملیات فوق دارای مانده مثبت باشد، بایستی هنگام تسلیم اظهارنامه پرداخت ویا ترتیب پرداخت آن داده شود.

چند توصیه مهم :

1-حتما تاپایان تیرماه 1393 اظهارنامه مالیاتی مربوط به عملکرد شغلی سال 1392 را تکمیل وتسلیم اداره امور مالیاتی محل نمایید.

2-اگر به هردلیلی ،امکان تسلیم حضوری اظهارنامه نباشد، می توانید از طریق پست سفارشی نسبت به تسلیم اظهارنامه ، اقدام نمایید.تاریخ تسلیم به پست، تاریخ تسلیم اظهارنامه محسوب می گردد.( ماده 178ق.م.م).

3-اکیدا توصیه می گردد، اظهارنامه را سفید تسلیم ننمایید ، بلکه اطلاعات خواسته شده را مطابق مستندات ، تکمیل نمایید.توصیه دیگر اینکه ، اگر اظهارنامه را حضوری تسلیم می نمایید، حتما در اداره امور مالیاتی ، ثبت ورسید دریافت نمایید.

4-آخرین مهلت تسلیم اظهارنامه ، روز سه شنبه سی ویکم تیرماه 93 می باشد.عدم تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر، موجب تعلق جریمه ای معادل چهل درصد مالیات متعلق می گرددومشمول بخشودگی نمی شود.همچنین عدم تسلیم اظهارنامه درموعدمقرر، مودی را از برخورداری از معافیت مالیاتی موضوع ماده 101 ق.م.م ، که برای عملکرد سال 92 مبلغ یکصد  ریال می باشد، محروم می نماید.

5-چنانچه پس از تسلیم اظهارنامه ، متوجه شدید ، در تنظیم اظهارنامه ، اشتباه محاسباتی رخ داده است ، می توانید تایکماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه ، نسبت به رفع اشتباه اقدام واظهارنامه اصلاحی را تسلیم نمایید.در هرحال تاریخ تسلیم اظهارنامه مودی تاریخ تسلیم اظهارنامه اول می باشد.( تبصره ماده 226 ق.م.م)

6-در تنظیم اظهارنامه ، بهتر است از کسانیکه در این امر تبحر دارند، کمک بگیرید.

7-در سالهای اخیر ، سازمان امور مالیاتی مقرر نموده است ، مودیان مالیاتی ، اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی تنظیم وتسلیم نمایند. چنانچه به هر دلیلی نتوانستید، اظهارنامه الکترونیکی ، تهیه وتسلیم نمایید، می توانید از اظهارنامه کاغذی استفاده نمایید.ادارات امور مالیاتی مکلفند اظهارنامه مالیاتی کاغذی را از مودی به پذیرند.در صورتیکه ادارات امور مالیاتی ، علی الرغم تکلیف قانونی ، به هر علتی از پذیرش اظهارنامه مالیاتی کاغذی خودداری کردند، بدون فوت وقت ، اظهارنامه را از طرق پست سفارشی به اداره امور مالیاتی محل شغل ویا محل سکونت خود ، ارسال نمایید.

8-حتی اگر هیچگونه درآمد شغلی هم نداشته باشید ، باید اظهارنامه مالیاتی را در موعد مقرر تسلیم نمایید، چراکه اگر به این تکلیف عمل نکنید ، نمی توانید از معافیتهای مقرر استفاده نمایید.

9- وکلای دادگستری وکارآموزان وکالت ، از نظرمقررات مالیاتی ، یکسان در نظر گرفته شده اند.

مقررات مالیاتی ناظر به موسسات حقوقی                                

مقررات مالیاتی  ناظر به موسسات حقوقی وبطورکلی اشخاص حقوقی باآنچه که در مورد اشخاص حقیقی تعیین گردیده ، تفاوت اساسی دارد. به موجب تبصره 1 ماده 105 ق.م.م  مالیات مربوط به فعالیتهای انتفاعی اشخاص حقوقی از جمله موسسات حقوقی از ماخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آنها  به نرخ 25 درصد خواهد بود.

همچنین در اجرای ماده 106 ق.م.م. مالیات اشخاص حقوقی ، حسب مورد از طریق رسیدگی به دفاتر قانونی ویا از طریق علی الرس تشخیص میگردد.اشخاص حقوقی،  مشمول بند الف از ماده 95 ق.م.م می باشند که ملزم به نگهداری دفاتر روزنامه وکل بوده وبایستی برای هر سال مالیاتی وقبل از هرگونه ثبتی در آن ، توسط مرجع ثبت شرکتها ، پلمپ گردند.

اشخاص حقوقی نیز مکلفند اظهارنامه وترازنامه وحساب سود وزیان متکی به دفاتر واسناد ومدارک خودرا حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالیاتی همراه با فهرست شرکا وحسب مورد میزان سهم الشرکه آنها به اداره امور مالیاتی محل فعالیت اصلی ، شخص حقوقی ،‌ تسلیم نمایند.

درصورتی که فعالیت موسسات حقوقی ،  بدون توجه به فعالیت وکالتی شخص وکیل ، ثبت ونگهداری شده باشد ، مشکل چندانی ندارد ومالیات آن باتوجه به فعالیتهای انتفاعی وبه نرخ 25 درصد محاسبه وپرداخت می گردد. مشکل درجایی است که فعالیت وکیل دادگستری در قالب موسسه حقوقی انجام می شودووکیل نمی داند فعالیت وکالتی وی بایستی در چارچوب موسسه حقوقی ثبت ونگهداری شود ویا در قالب همان شخص حقیقی !

باتوجه به اینکه فعالیت وکالتی وکیل دادگستری قائم به شخص وکیل می باشد ، لازم است چنین فعالیتی  ،‌ با درنظر گرفتن مقررات ناظربه اشخاص حقیقی ، شناسایی ومالیات آن محاسبه گردد.اگر وکیل دادگستری فعالیت وکالتی خود را در قالب موسسه حقوقی انجام میدهد ، ملزم است ضمن رعاایت مقررات ناظر به اشخاص حقوقی که در بالا به آن اشاره گردید،  فعالیتهای وکالتی خود را در دفاتر قانونی موسسه ثبت ونگهداری نماید.در این حالت دیگرنیازی به رعایت مقررات ناظر به اشخاص حقیقی از جمله نگهداری دفاتر درآمد وهزینه نمی باشد .درصورتی که وکیل دادگستری فعالیتهای وکالتی خود را در قالب موسسه حقوقی ثبت ونگهداری می نماید، در پایان سال مالی ویا سال مالیاتی فقط یک اظهارنامه مالیاتی تسلیم اداره امور مالیاتی می نماید ونیازی به تسلیم دواظهارنامه نمی باشدمگر اینکه بخواهد بخشی از فعالیت وکالتی خود را در قالب موسسه وبخشی در قالب شخص حقیقی باشد که در این حالت بایستی برای هریک از دوشق فعالیت خود، اظهارنامه جداگانه تسلیم نماید.

اهم تفاوتهای مالیاتی  موسسات حقوقی واشخاص حقیقی:

1-مالیات موسسات حقوقی با نرخ ثابت 25درصد  محاسبه میگردد در حالیکه نسبت به اشخاص حقیقی وبا توجه به نرخهای موضوع ماده 131 ق.م.م به صورت تصاعدی خواهد بود.

2-موسسات حقوقی حق برخورداری از معافیت مالیاتی سالانه موضوع ماده 101 ق.م.م که بعنوان مثال برای سال نود ودو یکصد میلیون ریال می باشد ، را ندارند درحالیکه اشخاص حقیقی می توانند از چنین معافیتی استفاده نمایند.

3-اشخاص حقوقی واز جمله موسسات حقوقی ملزم به تهیه ترازنامه وحساب سود وزیان ونگهداری دفاتر روزنامه وکل که توسط اداره ثبت شرکتها پلمپ می گردد، هستند در حالیکه اشخاص حقیقی ملزم به نگهداری دفاتر درآمد وهزینه می باشند.بطور کلی نگهداری دفاتر روزنامه وکل نسبت به دفتر درآمد وهزینه ، پیچیده تر می باشد.