در بین حقوق عمومی "حقوق سیاسی" در ایران و در سایر کشور‌ها مخصوص اتباع همان مملکت است و بیگانگان از حقوق سیاسی محروم هستند، اما در مورد سایر حقوق عمومی در ایران، تقریبا اتباع داخلی و خارجی در وضعیت مشابه قرار دارند.
حقوق عمومی حقوقی است که برخورداری از آن‌ها به سازمان قانونی دولت مربوط می‌شود و در جمهوری اسلامی ایران تا حدودی که از نظر احترام به شخصیت افراد لازم است، نسبت به بیگانگان این حقوق رعایت شده است.
در بین حقوق عمومی حقوق سیاسی در ایران و در سایر کشور‌ها مخصوص اتباع همان مملکت است و بیگانگان از حقوق سیاسی محروم هستند.
اتباع خارجی حق ندارند در انتخابات مجلس و یا در انتخابات شهر و شهرستان شرکت کنند و همچنین استخدام در وزارت امور خارجه و هر نوع شغلی که به سیاست مملکت ارتباط پیدا کند برای بیگانگان ممنوع است.
در مورد سایر حقوق عمومی در ایران، تقریبا بیگانگان و اتباع داخلی در وضعیت مشابه قرار دارند، مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد، به همین جهت بیگانه می‌تواند آزادانه و با رعایت مقررات قانونی به خاک ایران وارد شده و در ایران اقامت گزیند.
بیگانگان در ایران حق ترافع قضایی داشته، از نظر جان، مال، احترام منزل و مسکن مورد حمایت قانونی قرار می‌گیرند.
حق اشتغال برای بیگانگان با در نظر گرفتن این واقعیت که اصولا اتباع خارجی حق اشتغال در مملکت دیگر را فقط در صورتی می‌توانند داشته باشند که احتیاجات و مقررات آن کشور چنین اجازه‌ای را بدهد، از این حق برخوردارند.
*حمایت از جان، مسکن و شغل
به موجب اصل 22 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (حیثیت جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است، مگر در مواردی که قانون تجویز کند). به نظر می‌رسد که در این مورد قانونگذار ایرانی قائل به تفاوتی بین اتباع ایرانی و خارجی نباشد و یا بکاربردن لغت «اشخاص» اتباع ایرانی و خارجی را از حقوق مساوی برخوردار دانسته است.
همانطور که ملاحظه می‌شود، امروزه در کلیه ممالک حمایت از جان افراد بیگانه به صورت مقررات قانونی درآمده است، بعلاوه در اغلب قراردادهای سیاسی از جمله قراردادهای منعقده بین دولت ایران و سایر دول نیز حمایت از جان و مسکن صریحا ذکر شده است، مثل قرارداد اقامت منعقده بین ایران و بلژیک در تاریخ 9 اردیبهشت 1308 هجری شمسی. |