به موجب ماده 18 قانون ورود و خروج اتباع بیگانه، افراد دارای مصونیت سیاسی، مامورین کنسولی دول خارجه، افراد عائله آن‌ها که با هم در یک خانه زندگی می‌کنند و اعضای رسمی آن‌ها جز استثنائات نسبت به مقررات ورود و خروج اتباع بیگانه هستند.
در ارتباط با اقامت گرچه اصل بر آزادی اقامت شخص در کشور بیگانه است، اما هر کشوری می‌تواند شرایطی را برای این امر قائل شود و معمولا برای اقامت در یک کشور باید از طرف مقامات صالحه آن کشور اجاره‌نامه‌ای صادر شود که مدت و محل اقامت در آن مشخص است.
در ایران این اجازه از طرف نیروی انتظامی صادر می‌شود و هیچ یک از اتباع خارجه بدون اجازه مزبور و بیش از مدت معینه در اجازه نامه نمی‌توانند در ایران اقامت کنند.
به موجب ماده چهارم قانون 19 اردیبهشت 1310، اقامت اتباع خارجه در ایران بر دو قسم اقامت موقت و دائم است. اقامت دائم در صورتی است که اتباع خارجی در خاک ایران اقامتگاه قانونی اختیار کرده باشند، در غیر این صورت اقامت اتباع خارجی در ایران موقت محسوب می‌شود.
اصولا منظور از اقامت در یک کشور یا محل اقامت دائم است، بنابراین به نظر می‌رسد منظور از اقامت موقت سکونت در ایران است، مثل خارجیانی که به عنوان توریست و گردشگر به ایران می‌آیند.
به موجب تبصره ماده 5 آئین نامه 1325، اقامت خارجیان وقتی اقامت قانونی محسوب می‌شود که به استناد پروانه اقامت باشد.
پروانه اقامت دائم برای یکسال صادر می‌شود و در صورت لزوم باید هرسال تمدید و یا تجدید شود، ضمنا طبق تبصره 45 الحاقی به ماده 3 آئین‌نامه اجرایی قانون ورود و اقامت اتباع خارجه، مصوب 1352.3.12 که به موجب تصویب نامه هیئت وزیران به تصویب رسیده است: برای بیگانه‌ای که در خدمت وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی است، بنابر درخواست سازمان مربوطه اجازه رفت و برگشت برای یک یا چندبار در مدت اعتبار پروانه اقامت صادر خواهد شد.
* استثنائات نسبت به مقررات ورود و خروج اتباع بیگانه
بعضی اشخاص به علت موقعیت سیاسی و مخصوصی که دارند از رعایت مقررات مربوط به ورود و خروج اتباع خارجه مستثنی هستند.
به موجب ماده 18 قانون ورود و خروج اتباع بیگانه، کسانی که دارای مصونیت سیاسی هستند و همینطور مامورین کنسولی دول خارجه و افراد عائله آن‌ها که با هم در یک خانه زندگی می‌کنند و اعضای رسمی آن‌ها جزو استثنائات نسبت به مقررات ورود و خروج اتباع بیگانه هستند. |