رای شماره 757 هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
رأی شماره ٧5٧ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: ابطال بخشنامه ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ٩6/١٢/٢4 رئیس مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی و بند 4 بخشنامھ شماره ١4/٢56٩/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ مدیر توسعھ سازمان و تحول اداری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی کردستان ٣١/4/١٣٩٨ ٩6٠١٢4٩شماره بسمه تعالی جناب آقای اکبرپور رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران یک نسخـه از رأی ھیـأت عمـومی دیوان عـدالت اداری به شمـاره دادنامه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠5٨١٠٧5٧ مورخ ١٣٩٨/4/١٨ با موضوع: «ابطال بخشنامه ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ٩6/١٢/٢4 رئیس مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی و بند 4 بخشنامه شماره ١4/٢56٩/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ مدیر توسعه سازمان و تحول اداری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی کردستان» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد. مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین تاریخ دادنامه: ١٣٩٨/4/١٨ شماره دادنامه: ٧5٧ شماره پرونده: ١٢4٩/٩6 مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: آقای محمدرضا زرین موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 رئیس مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی و بند 4 بخشنامه شماره ١4/٢56٩/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ مدیر توسعه سازمان و تحول اداری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی کردستان گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بخشنامه شماره ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 رئیس مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی و بند 4 بخشنامه شماره ١4/٢56٩/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ مدیر توسعه سازمان و تحول اداری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی کردستان را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که: «ریاست محترم دیوان عدالت اداری با سلام و عرض ادب و احترام معروض می دارد که اینجانب شاکی به عنوان بھورز شاغل در دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان با داشتن ٢٧ سال سابقه خدمت در روستاھا ھستم که در زمان استخدام با مدرک تحصیلی زیر دیپلم شروع به فعالیت کرده ام و در ضمن خدمت و دوره آموزشی را طی کرده ام و باید (طبق مقررات این دوره یک گروه تحصیلی قرار گیرد) بلکه در حین خدمت موفق به ادامه تحصیل و اخذ مدارک دیپلم شده ام. منطبق با ضوابط وزارت بھداشت طی دوره ٢ سال بھورزی شامل یک پایه تحصیلی می باشد و قوانین مدیریت خدمات کشوری و ماقبل از آن اخذ مدارک تحصیلی بالاتر در ضمن خدمت برای مستخدمین موجب افزایش پایه تحصیلی به عنوان فوق دیپلم ارتقاء حقوق مزایای مربوطه می گردید و ھر دو پایه (طی دوره آموزشی دو ساله بھورزی و اخذ مدرک دیپلم با مزایای کاردانی) قبلاً محاسبه شده است که اخیراً مرکز توسعه مدیریت تحول اداری وزارت بھداشت طی بخشنامه مورد تقاضای ابطال خطاب به دانشگاه ھای علوم پزشکی سراسر کشور از جمله استان کردستان به عنوان یکی از طرفین شکایت در بند 4 بخشنامه دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان چنین دستور داده اند که برای بھورزانی که در بدو استخدام با مدرک زیر دیپلم استخدام شده دوره آموزشی بھورزی این دسته از مشمولین به عنوان یک مقطع تحصیلی بالاتر قابل احتساب بوده و لذا اخذ مدرک دیپلم را که جزوی از مزایای تحصیلی کاردانی می شوند را برای بنده حذف کرده اند و مدارک تحصیلی بالاتر که ضمن خدمت اخذ شده را غیر قابل ترتیب اثر شناخته است این در حالی بوده که در سنوات گذشته چنین رویه و ضوابطی وجود نداشته و قانون اصلی نیز تغییر نکرده است. لذا چون من شاکی مشمول بند 4 بخشنامه دانشگاه علوم پزشکی کردستان می شوم و این دستورالعمل و بخشنامه اداری وزارت و به تبع آن دانشگاه علوم پزشکی کردستان موجب تضییع حقوق و مزایای بنده و امثال من در اواخر خدمت می گردد با تقدیم این شکایت تقاضای بررسی و رسیدگی و ورود شکایت و در نھایت صدور حکم به بطلان بخشنامه ھای صدرالذکر را دارم.» در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر ھیأت عمومی برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه شماره ٩6١٢4٩ـ١ مورخ ١٣٩6/١١/١٠ پاسخ داده است که: «دبیرخانه محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با سلام و احترام، عطف به اخطار رفع نقص پرونده کلاسه ٩6٠١٢46 آن ھیأت برای اینجانب محمدرضا زرین به عنوان شاکی در خصوص موارد نقص شامل: ١ـ بخشنامه مورد شکایت مغایر کدام قانون و ماده قانونی می باشد. ٢ـ ارسال تصویر مصوبه مورد شکایت اقدام شود. ٣ـ تعیین دقیق قسمت مورد شکایت در متن بخشنامه و نامه مورد شکایت. حال به ترتیب پاسخھای موارد نقص اعلامی به تفکیک جھت استحضار و درج سابقه و رسیدگی به شکایت و پذیرش شکایت را به شرح متن دادخواست تقدیم دارم: ١ـ بخشنامه مورد نظر در واقع مغایر بندھای ذیل ماده 65 و 66 قانون خدمات مدیریت کشوری می باشد زیرا که مطابق آن قانون و مواد استنادی مستخدمین در ضمن خدمت علاوه بر اینکه از مزایای دوره تخصصی و آموزشی مرتبط با سمت شغل خود برخوردار ھستند بلکه اگر با ادامه تحصیل موفق به اخذ مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک زمان استخدام شوند باید مزایای مدرک تحصیلی اخذ شده ضمن خدمت نیز منتفع باشند. اما بخشنامه مورد تقاضای ابطال با متن این مواد از قانون و قصد مقنن منافات و تناقض دارد. ٢ـ تصویر مصوبه مورد شکایت شامل بخشنامه ١4/٢56٩/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان قبلاً به ضمیمه شکایت ارسال شده است که در سطر اول این بخشنامه به نامه شماره ٢١٢/٢٧6٩/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارت متبوع (وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی) استناد دارد که به جز تصویر بخشنامه استان که قبلاً تقدیم و اینک نیز به پیوست تقدیم می گردد بنده بخشنامه صادره از مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارتخانه را در اختیار ندارم و تنھا شماره آن در نامه موجود درج است. ٣ـ تعیین دقیق قسمت مورد شکایت بنده در بخشنامه اعلامی فوق عبارت است از: بند 4 بخشنامه دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان (که عنوان داشته: در صورتی که بھورزان موضوع بند یک در حین خدمت موفق به اخذ مدرک تحصیلی دیپلم کامل متوسطه شوند مزایای آموزش دوره بھورزی به جای یک مقطع تحصیلی بالاتر به صورت تجربه مرتبط محسوب می گردد و ملاک عمل آخرین مدرک تحصیلی اخذ شده می باشد) که این بند از بخشنامه موجب شده که در واقع ھم دوره دو ساله بھورزی و ھم اخذ مدرک دیپلم برای بنده یک پایه منظور کرده است. در حالی که تا تاریخ تیر ماه ١٣٩5 این دو مدرک بنده (اخذ دیپلم حین خدمت و طی دوره آموزش بھورزی) مجزا بوده اند و از مرداد سال ١٣٩5 این دو پایه به یک پایه کاھش یافته است. طبق قانون وقتی بنده در حین خدمت دیپلم گرفته ام باید مزایای فوق دیپلم منظور گردد و چون دوره آموزش دو ساله بھورزی ھیچ گونه سنواتی محسوب نمی گردید یک پایه تحصیلی داده می شد زمانی که بنده دیپلم گرفته ام باید مزایای فوق دیپلم محسوب شود که منظور نشده است.» متن بخشنامه ھای مورد اعتراض به قرار زیر است: ١ (بخشنامه شماره ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 رئیس مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی: «معاونین محترم توسعه مدیریت و منابع دانشگاه ھای علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی سراسر کشور با سلام و احترام با توجه به مکاتبات مکرر دانشگاه ھای علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی کشور در خصوص نحوه احتساب دوره آموزشی بھورزی (دوره دو ساله یا ١٨ ماھه) برای بھورزان شاغل در پست بھورزی مراتب ذیل اعلام می گردد: ١ـ بھورزانی که در بدو استخدام دارای مدارک تحصیلی پایان دوره راھنمایی (سیکل) و یا دیپلم می باشند، در ھنگام اشتغال در شغل بھورزی از مزایای یک مقطع بالاتر (به ترتیب دیپلم و کاردانی) برخوردار می شوند. ٢ـ در صورتی که بھورزان موضوع بند یک، در حین خدمت موفق به اخذ مدرک تحصیلی بالاتر شوند (با رعایت مقررات ادامه تحصیلی بھورزان) مزایای آموزش دوره بھورزی به جای یک مقطع بالاتر فقط به صورت تجربه مرتبط محسوب می گردد و ملاک عمل آخرین مدرک تحصیلی اخذ شده می باشد. ٣ـ بھورزانی که با مدرک تحصیلی کاردانی مرتبط و پس از طی دوره آموزش بھورزی در رشته شغلی بھورز استخدام شوند دوره آموزشی بھورزی به عنوان تجربه محاسبه می شود. 4ـ بھره مندی از مزایای فوق، تنھا در صورتی قابل اعمال است که بھورزان در شغل بھورزی اشتغال داشته باشند و در صورت تغییر عنوان نامبردگان مزایای مذکور بلااثر می گردد. قابل ذکر است تاریخ اجرای این دستورالعمل ١٣٩٢/٢/٢٢ می باشد.» ٢ (بند 4 بخشنامه شماره ٢56٩/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ مدیر توسعه سازمان و تحول اداری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بھداشتی، درمانی کردستان: «4ـ در صورتی که بھورزان موضوع بند یک، در حین خدمت موفق به اخذ مدرک تحصیلی دیپلم کامل متوسطه شوند مزایای آموزش دوره بھورزی به جای یک مقطع تحصیلی بالاتر به صورت تجربه مرتبط محسوب می گردد و ملاک عمل آخرین مدرک تحصیلی اخذ شده می باشد.» در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره ١٠٧/١١6 ـ ١٣٩٧/٢/٣ توضیح داده است که: «ریاست محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با اھدای سلام احتراماً در خصوص پرونده کلاسه ٩6٠٩٩٨٠٩٠5٨٠١٠4٩ موضوع شکایت آقای محمدرضا زرین به خواسته ابطال بخشنامه شماره ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری این وزارتخانه، مطالب زیر به استحضار می رسد: ١ـ وفق مفاد دادخواست تقدیمی شاکی مدعی است، از بھورزان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی کردستان می باشد که در بدو خدمت با مدرک تحصیلی زیر دیپلم شروع به کار نموده و ضمن خدمت، دوره آموزشی مربوط به بھورزی را گذرانده است. ھمچنین پس از اخذ مدرک دوره آموزشی بھورزی به موجب «دستورالعمل مصوب این وزارتخانه در خصوص نحوه احتساب دوره آموزشی بھورزی (دوره دو ساله یا ١٨ ماھه)» از مزایای یک مقطع بالاتر تحصیلی (دیپلم) برخوردار شده است. وی در ادامه اعلام نموده با توجه به اینکه در سنوات اخیر با اتمام تحصیل در مقطع تحصیلی دوره دوم متوسطه موفق به اخذ مدرک دیپلم شده، استحقاق برخورداری از مزایای قانونی یک مقطع تحصیلی بالاتر (فوق دیپلم) را دارد. وی عنوان نموده مسئولین دانشگاه علوم پزشکی کردستان به استناد بند اول بخشنامه شماره ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری این وزارتخانه و بند 4 نامه شماره ١4/٢5٩6/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ دانشگاه علوم پزشکی کردستان از احتساب مدرک تحصیلی دیپلم ایشان به عنوان یک مقطع تحصیلی بالاتر (فوق دیپلم) به منظور بھره مندی از مزایای قانونی مربوطه خودداری می کنند. وی ھمچنین مدعی است وفق بندھای ذیل مواد (65 و 66 (قانون مدیریت خدمات کشوری مستخدمین علاوه بر برخورداری از مزایای دوره تخصصی و آموزشی مرتبط با سمت و شغل خود با ادامه تحصیل در ضمن خدمت و دریافت مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک زمان استخدام، باید از مزایای مدرک تحصیلی اخذ شده منتفع گردند. بنابراین نامبرده خواستار ابطال بخشنامه شماره ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری این وزارتخانه و نامه شماره ١4/٢5٩6/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ دانشگاه علوم پزشکی کردستان شده است. ٢ـ در پاسخ به شکایت مطروحه اشعار می دارد وفق مفاد بند (ب) ماده (٢٠ (قانون پنجم برنامه توسعه کشور و ماده یکم از قانون احکام دائمی برنامه ھای توسعه، دانشگاه ھا، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوھشی و فرھنگستان ھایی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه ھای علوم، تحقیقات و فناوری و بھداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذیربط می باشند، بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاھھای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، ... و فقط در چھارچوب مصوبات و آیین نامه ھای مالی، معاملاتی و اداری ـ استخدامی ـ تشکیلاتی مصوب ھیأت امناء که حسب مورد به تایید وزراء علوم، تحقیقات و فناوری و بھداشت، درمان و آموزش پزشکی می رسد، عمل می نمایند و با حدود وظایف و اختیارات مندرج در قانون تشکیل ھیأتھای امنای دانشگاه ھا و موسسات آموزش عالی و پژوھشی (مصوب جلسات ١٨١ و ١٨٣ ـ ١٣6٧/١٢/٩ و ١٣6٧/١٢/٢٣ شورای عالی انقلاب فرھنگی) و ھمچنین قانون نحوه انجام امور مالی و معاملاتی دانشگاه ھا و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی اداره می شوند. بر این اساس دانشگاه ھای علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی کشور در امور استخدامی از اجرای مفاد قانون مدیریت خدمات کشوری مستثنی گردیده و وفق تجویز قانون تابع مصوبات ھیأت امناء دانشگاه مربوطه می باشند. ٣ـ وفق ماده 56 آیین نامه اداری، استخدامی و تشکیلاتی کارکنان غیر ھیأت علمی دانشگاه ھا و دانشکده ھای علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی کشور، شرایط تصدی مشاغل عمومی و اختصاصی به تناسب وظایف پست قابل تخصیص به ھر شغل از لحاظ معلومات، تحصیلات، تجربه و عوامل موثر دیگر از سوی وزارتخانه تعیین می گردد. در این راستا و پس از ارزیابی ھای کارشناسی، به منظور نحوه احتساب دوره آموزشی بھورزی (دوره دو ساله یا ١٨ ماھه) برای شاغلین در پستھای بھورزی دانشگاه ھای علوم پزشکی کشور، دستورالعمل شماره ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارت متبوع در 4 بند مصوب و به دانشگاه ھای مورد اشاره ابلاغ شده است. 4ـ وفق بند یکم این دستورالعمل «بھورزانی که در بدو استخدام دارای مدرک تحصیلی پایان دوره راھنمایی و یا دیپلم می باشند، در ھنگام اشتغال در شغل بھورزی از مزایای یک مقطع بالاتر تحصیلی (به ترتیب دیپلم و کاردانی) برخوردار می شوند. ھمچنین برابر بند دوم دستورالعمل مورد اشاره «در صورتی که بھورزان موضوع بند یک، در حین خدمت موفق به اخذ مدرک تحصیلی بالاتر شوند، مزایای آموزش دوره بھورزی به جای یک مقطع بالاتر، فقط به صورت تجربه مرتبط محسوب می شود و ملاک عمل آخرین مدرک تحصیلی اخذ شده می باشد» شایان ذکر است، نحوه محاسبه دوره آموزش بھیاری برای بھورزان با مدرک تحصیلی کاردانی مرتبط نیز مشابه موارد ذکر شده بوده و فقط به عنوان تجربه مرتبط محسوب خواھد شد. 5 ـ از سوی دیگر مواد 65 و 66 قانون مدیریت خدمات کشوری که مورد استناد شاکی قرار گرفته است در ارتباط با طبقه بندی مشاغل در پنج رتبه (مقدماتی ـ پایه ـ ارشد ـ خبره ـ عالی) بر اساس عواملی نظیر تحصیلات، دورھھای آموزشی و مھارت، سنوات خدمت و 6 ـ در این راستا شورای مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمھوری موضوع ماده ٧٠ قانون مدیریت خدمات کشوری وفق بند یکم بخشنامه شماره ١٧٠٠6١ ـ ١٣٩٣/١/٢4) تعیین شرایط تصدی مشاغل) در خصوص (تحصیلات) مقرر نموده است: «آثار استخدامی مدارک تحصیلی ماخوذه نسبت به مدارک تحصیلی ارائه شده در بدو استخدام کارکنان رسمی و پیمانی، تنھا برای یک مقطع تحصیلی بالاتر از جمله (زیر دیپلم به دیپلم) در صورت پیش بینی شرایط احراز شغل مورد تصدی کارمند و کسب موافقت کتبی دستگاه با ادامه ٨ ـ محاسبه مدارک تحصیلی شاکی که تصدی شغل بھورزی را بر عھده دارد بر اساس نحوه احتساب دوره آموزشی بھورزی (دوره دو ساله یا ١٨ ماھه) برای شاغلین در پستھای بھورزی صورت گرفته و ایشان یک بار از مزایای مدرک تحصیلی دیپلم در ارتقاء طبقه و رتبه شغلی بھره مند شده است. بنابراین خواسته مطروحه مبنی بر استفاده مجدد از مزایای مقطع تحصیلی بالاتر (کاردانی) به دلیل اخذ مدرک تحصیلی (دیپلم) وجه قانونی ندارد. با توجه به مراتب فوق الذکر و از آنجا که دستورالعمل ابلاغی از سوی این وزارتخانه با اختیارات قانونی اعطایی از ماده 56 آیین نامه اداری استخدامی کارکنان غیرھیأت علمی دانشگاه ھای علوم پزشکی کشور انطباق داشته و مفاد آن در مغایرت با سایر مقررات و ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٨/4/١٨ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است. رأی ھیأت عمومینظر به اینکه اولاً: تلقی مدرک تحصیلی به عنوان مدرک بالاتر از حیث استفاده از مزایای استخدامی، نیاز به حکم قانونگذار دارد، آن چنان که در قانون تسھیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان و ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه در خصوص جانبازان پیش بینی شده است. ثانیاً: مطابـق بند (ب) ماده ٢٠ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمھوری اسلامی ایران، دانشگاھھا و سایر مراکز و موسسات مذکور در بند یاد شده تابع مقررات استخدامی مصوب ھیأت امناء خود می باشند و در موارد سکوت مقررات عام استخدامی حاکم است و ثالثاً: مصوبه مورد شکایت در زمان صدور، فاقد مصوبه ھیأت امناء بوده و در قوانین عام استخدامی نیز چنین حکمی وجود نداشته است، بنابراین بند 4 بخشنامه شماره ١4/٢56٩/٢٨٧٠ ـ ١٣٩5/١/١٧ مدیر توسعه سازمان و تحول اداری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی کردستان و بخشنامه شماره ٢١٢/٢٧٩6/د ـ ١٣٩4/١٢/٢4 رئیس مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی خارج از حدود اختیارات مرجع مصوب تشخیص شد و به استناد بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود. رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری |
| URL : https://www.vekalatonline.ir/articles/175761/رای-شماره-757-هیات-عمومی-دیوان-عدالت-اداری/ |