فالگیری، حرفه‌ای در یک قدمی کلاهبرداری

گروه اجتماعی – آزاده آقاجانی: اگر فکر می‌کنید باز شدن گره بخت بسته‌ شما با قفلی که فلان فالگیر معروف در اختیار شما گذاشته است، باز می‌شود یا مطمئن هستید که جادوی سنگین شدن زندگی‌‌تان با معجونی که از رمال دیگری گرفته‌اید یک شبه دود می‌شودو به هوا می‌رود یا حتی اگر‌مدتی برای سرگرمی، خام حرف‌های یک کف‌بین شده‌اید، بدانید که شما هم قربانی نوعی کلاهبرداری به شمار می‌روید.

تلاش ما در این بسته حقوقی این است که به شما بگوییم برای رهایی از چنین موقعیت‌هایی باید چه کار کنید و البته به فالگیران نیز درباره پیامدهای کارشان هشدار بدهیم.

افسانه خلاصی از شر مشکلات

به طور حتم در زندگی شما نیز گاهی مشکلاتی به وجود آمده است که دوست داشته اید هر چه زودتر از شر آن خلاص شوید و برای رهایی، از دیگران کمک خواسته‌اید؛ در این میان، افرادی به شما معرفی می‌شوند که گویا می‌توانند گره از کار خیلی‌ها باز کنند و به روش ارتباط با عالم ماورایی دوای هر درد بی درمان را بیابند. بعضی‌ها با شنیدن حرف‌ها و ادعاهای فالگیران با نیشخندی فرد را به تمسخر می‌گیرند، اما عده‌ای هم پیدا می‌شوند که با علاقه‌مندی از این موضوع استقبال می‌کنند و به این افراد مراجعه می کنند یا به قول خودشان پناه می‌برند. همان طور که می‌دانید فالگیری و رمالی معضلی اجتماعی محسوب می‌شود که خانواده‌های زیادی را قربانی می کند، همچنین کلاهبرداری فالگیران هزینه‌های هنگفتی را به اشخاص تحمیل می‌کند. شاید شما هم کسانی را دیده باشید که با متوسل شدن به شیوه‌هایی نظیر فالگیری، دعانویسی، جادوگری و کف‌بینی سعی دارند مشکلی را از زندگی خود بردارند، غافل از این که در بیشتر زمان ها، مشکلات تازه‌ای را به خانواده‌ها اضافه می‌کنند.

طلاق‌هایی بر گرفته از نسخه خوشبختی

بی‌گمان عده‌ای عادت کرده‌اند برای رفع مشکلات خود به جای مراجعه به متخصصان، به رمال‌ها رجوع کنند که پیامدهای ناگواری را به دنبال دارد.برخی گزارش‌ها حاکی از این است که در حدود 5 درصد از طلاق‌ها در جامعه از طریق توسل به رمالی و جادوگری صورت می‌گیرد؛ البته جدای از آن، جرایم متعددی مانند سوء‌استفاده جنسی، کلاهبرداری، سرقت و... نیز به دست رمالان انجام شده است.فروش مهره و روغن مار، بخت‌گشایی، پیدا کردن دزد با آیینه ‌‌بینی، یافتن شغل پردرآمد برای مشتریان و درمان بیماری‌‌های صعب‌العلاج از جمله نسخه‌هایی است که از سوی افراد رمال تجویز می‌شود.گاهی رمالان به قدری جدی به فعالیت می‌پردازند که برای خود دفتر کار و منشی دست و پا می‌کنند و البته به این ترتیب به حق ویزیت خود می‌افزایند. حتما دوست دارید بدانید که قانون، با این افراد دروغ ‌پرداز که با زندگی مردم بازی می‌کنند چه برخوردی می‌کند. از همین رو دکتر عباس تدین حقوقدان و مدرس دانشگاه به سوالاتی در این زمینه پاسخ می‌دهد.

رمالی مدلی برای کلاه برداشتن ازسر مردم

در قانون مجازات عمومی مصوب سال ‌1304 ، قانونگذار در مقررات مربوط به تخلفات، موضوع رمالی را نیز پیش‌بینی کرده است ، اما متاسفانه پس از انقلاب چنین عنوانی در قوانین کیفری به صراحت ذکر نشده است، و این جرم در قالب قانون تشدید مجازات ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مد نظر قرار گرفته است و رمالی تحت شرایط خاصی در زمره جرم کلاهبرداری جای می‌گیرد. در ماده 1 قانون تشدید مجازات ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری آماده است: «هرکس از راه حیله و تقلب مردم را به داشتن اختیارات واهی فریب دهد و به امور غیرواقع امیدوار کند و یا افراد را از حوادث غیرواقع بترساند و از طریق وسایل تقلبی وجوه و اموالی را از آن ها بگیرد، کلاهبردار محسوب می‌شود». کلاهبرداری جزو آن دسته از جرایمی ‌است که دادستان هم می تواند به عنوان مدعی‌العموم آن را پیگیری ‌کند؛ بنابراین کلاهبرداری ناشی از رمالی دارای دو نوع شاکی عمومی‌ و خصوصی است. هر فردی که مورد کلاهبرداری قرار گرفته باشد، می‌تواند برای طرح شکایت به عنوان شاکی خصوصی به مراجع قضایی رجوع کند؛ اما گاهی ممکن است فرد در کسب مال هیچ حیله و تقلبی را به کار نبرد که دیگر کلاهبرداری محسوب نمی‌شود.

ممنوعیت کسب مال نامشروع

همیشه راه‌های کسب درآمد قانونی نیست؛ بنابراین قانونگذار برای مقابله با کسانی که اموالی را از طریق نامشروع به دست می‌آورند موادی را ذکر و مجازت‌هایی را پیش‌بینی کرده است.در ماده 2 قانون تشدید مجازات ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری ذکر شده است که اگر مالی از طریق غیر قانونی کسب شود، آن مال نامشروع محسوب می‌شود و کسب آن جرم است و برای فرد مجرم مجازات تعیین خواهد شد. البته اگر شکایتی به دادستان اعلام شود، وی موظف است در صورتی که آن را از مصادیق ماده 1 قانون فوق الذکر تشخیص دهد، اعلام جرم نماید. بنابراین تعیین مصداق اینکه رمالی جزو مصادیق کدام جرم است، با دادگاه است.

پیش‌بینی تا 7سال آب خنک

اگر برای قاضی اثبات شود که عمل رمالی با جرم کلاهبرداری منطبق است، برای رمال مجازات حبس تعزیری از یک تا 7سال در نظر گرفته می‌شود؛ البته رد مال و جزای نقدی از دیگر مجازات رمالان است. بیان این نکته نیز خالی از لطف نیست که جرم رمالی بر اساس قانون ‌تخفیف و تعلیق ندارد.

مجازات قانون برای جرم تحصیل مال نامشروع

گاهی ممکن است دادگاه با بررسی شواهد رای به کسب اموال نامشروع بدهد؛ بنابراین مجازاتی که برای فرد در نظر گرفته می‌شود، متفاوت خواهد بود. اگر مالی از طریق غیرقانونی کسب شود، این مال نامشروع است و تحصیل کننده آن باید پاسخگو باشد.در قانون اگر کسی مجرم به کسب مال نامشروع شناخته شود از 3ماه تا دوسال حبس را تحمل می‌کند و البته دو برابر مال کسب شده را باید به عنوان جزای نقدی پرداخت کند و مال ماخوذ (کسب شده) را نیز به صاحب خود برگرداند.

از حبس تا چوبه دار

یادتان باشد در موضوع رمالی همیشه پای مال در میان نیست، گاهی پیش آمده است که جان افراد به خطر می‌افتد و رمال به دلیل تجویز داروی نامناسب فرد استفاده کننده را تا پای مرگ نیز می‌کشاند؛ دراین مورد خود رمال نیز به استقبال مرگ ‌رود. قانون در برابر کسانی که به نوعی خطرهایی را در جامعه ایجاد می‌کنند، می‌ایستد و اجازه فعالیت به آنها نمی‌دهد. ممکن است افراد ساده لوح برای معالجه بیماری خود به رمالان مراجعه کنند و از آنجا که بیشتر رمالان بیسواد و بدون تخصص هستند، موادی را به بیمار تجویز کنند که نه تنها علاج‌کننده درد نیست، بلکه جان او را نیز تهدید کند. اگر در این میان فرد بیمار بر اساس نظر پزشکی قانونی بر اثر مصرف دارویی که از سوی رمالان تجویز شده، فوت کند، طبق ماده226 قانون مجازات اسلامی‌ تجویز کننده به قصاص محکوم می‌شود. در این ماده آمده است که اگر فردی قصد قتل داشته یا وسیله‌ای که به کار ببرد کشنده باشد، مصداق قتل عمد است و مجازات فرد خاطی قصاص خواهد بود؛ اما اگر جرم واقع شده نتیجه بی‌مبالاتی باشد، قتل، شبه‌عمد یا در حکم شبه‌عمد به شمار می‌رود و فرد به پرداخت خون بها محکوم می‌شود.

تعقیب حتی با گذشت شاکی

با آن که بسیاری از مردم به روش‌های مختلف گرفتار رمالان شده‌اند، اما بیشترشان نمی‌دانند که می‌توانند از این افراد شکایت کنند. این افراد باید بدانند که می‌توانند به دادسرای محل وقوع جرم (محلی که رمالی صورت گرفته) مراجعه و شکواییه تنظیم کنند. همان طور که گفته شد برای رمالی دو شاکی خصوصی و عمومی متصور است. دادستان نیز می تواند به طور مستقل روند شکایت رمالی را پیگیری ‌کند؛ بنابراین اگر شاکی خصوصی رضایت دهد و گذشت کند، دادستان آن را دنبال می‌کند. به عبارت دیگر در این مورد شاکی تنها اعلام کننده است و پیگیری باقی کار با دادستان خواهد بود.