رای شماره 1920 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال نامه شماره 14900 92 222-29 8 1392 رئیس امور حقوق و مزایا و مدیریت مشاغل معاونت توسعه مدیریت

رأی شماره 1920 هیأت عمومیدیوان عدالت اداری با موضوع ابطال نامه شماره 14900/92/222 ـ 29/8/1392 رئیس امور حقوق و مزایا و مدیریت مشاغل معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور

16/12/1393 92/1060 شماره

تاریخ دادنامه: 4/12/1393 شماره دادنامه: 1920 کلاسه پرونده: 92/1060

مرجع رسیدگی: هیأت عمومیدیوان عدالت اداری

شاکی: معاون حقوقی، مجلس و تفریغ بودجه دیوان محاسبات کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 14900/92/222 ـ 29/8/1392 رئیس امور حقوق و مزایا و مدیریت مشاغل معاونت

توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور

گردش کار: معاون حقوقی، مجلس و تفریغ بودجه دیوان محاسبات کشور به موجب درخواست شماره 889/20000ـ22/10/1392

ابطال نامه شماره 14900/92/222 ـ 29/8/1392 رئیس امور حقوق و مزایا و مدیریت مشاغل معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«احتراماً، در خصوص نامه شماره 14900/92/222ـ29/8/1392 رئیس امور حقوق و مزایا و مدیریت مشاغل معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور همانگونه که مستحضرند:

1ـ مطابق ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب سال 1392، از تاریخ لازم الاجراءشدن این قانون کلیه محدودیتهای مقرر در قانون تنظیم خانواده و جمعیت مصوب سال 1372 و اصلاحات آن و سایر قوانین که بر اساس تعداد فرزند برای والدین شاغل یا فرزندان آنان ایجاد شده است، لغو میشود.

تبصره 1ـ دولت میتواند هر پنج سال یک بار، با توجه به نتایج سرشماریهای عمومینفوس، ترکیب جمعیتی و شاخص های سیاسی، امنیتی، اقتصادی واجتماعی در چهارچوب سیاستهای کلی نظام و با رعایت شاخصهای مندرج در قوانین برنامه پنج ساله با ارائه لایحه به مجلس شورای اسلامینسبت به برقراری امتیازات یا ایجاد محدودیتها براساس تعداد فرزندان اقدام کند.

تبصره 2ـ به دولت اجازه داده میشود مرخصی زایمان مادران را به نه ماه افزایش دهد و همسر آنان نیز از دو هفته مرخصی اجباری (تشویقی) برخوردار شوند.

2ـ به موجب بند (1) تصویب نامه شماره 92094/ت46527هـ ـ 19/4/1392 هیأت وزیران، مدت مرخصی زایمان (یک و دو قلو) زنان شاغل در بخشهای دولتی و غیردولتی نه ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق العادههای مربوط تعیین میشود. همسران افراد یاد شده نیز از دو هفته مرخصی اجباری (تشویقی) برخوردار میشوند.

بر همین اساس مستند به حکم مندرج در ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مبنی بر لغو کلیه محدودیتهای مقرر در قانون تنظیم خانواده و جمعیت مصوب سال 1372 برای « والدین شاغل»، مرجع ضمیر «همسر آنان».

در تبصره (2) ذیل ماده واحده مزبور، مادران شاغل بوده و حکم بند (1) تصویبنامه شماره 92091/ت46527هـ ـ 19/4/1392 هیأت وزیران، استحقاق پدران در بهرهمندی از دو هفته مرخصی اجباری تشویقی، منوط به اشتغال مادران است. معالوصف مفاد بند (3) نامه شماره 14900/92/222 ـ 29/8/1392 رئیس امور حقوق و مزایا و مدیریت مشاغل معاونت توسعه مدیریت و سـرمایه انسانی رئیس جمهور مبنی بر تعلق مرخصی دو هفته به کارکنانی که همسران آنان شاغل نبوده و خانه دار میباشند مغایر قانون و تصویب  نامه اخیرالذکر ارزیابی میشود.

بنا به مراتب در اجرای مواد (12) و (13) قانون تشکیلات آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، ابطال بند (3) نامه شماره 14900/92/222 ـ 29/8/1392 رئیس امور حقوق و مزایا و مدیریت مشاغل معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور از زمان صدور مورد استدعاست.»

متن نامه مورد اعتراض به قرار زیر است:

«سازمان تبلیغات اسلامی

اداره کل امور اداری

موضوع: چگونگی اجرای قانون تنظیم خانواده

با سلام و احترام،

بازگشت به نامه شماره 8323/192 ـ 21/7/1392 در خصوص نحوه اجرای قانون تنظیم خانواده مصوب مجلس شورای اسلامی به آگاهی میرساند:

1ـ بر اساس نامه شماره 19961/55 ـ 4/4/1392 رئیس مجلس شورای اسلامی، کمک هزینه اولاد طبق قوانین و مقررات به بیش از سه فرزند تعلق میگیرد.

2ـ استفاده از مرخصی زایمان تا نه (9) ماه برای زنان کارمند، مشروط به تأمین اعتبار از طرف سازمان مربوطه میباشد.

3ـ کارکنانی که همسران آنان شاغل نبوده و خانه دار میباشند میتوانند از مرخصی دو هفته تشویقی استفاده نمایند.

4ـ اعطای چهارمین ماه مرخصی زایمان به زنان کارمند مشروط به رعایت ماده 3 تصویب نامه شماره 8409/ت16900هـ ـ 27/9/1375هیأت وزیران (مبنی بر ارائه گواهی نامه شیردهی از سوی پزشک متخصص اطفال و یا پزشک مراکز بهداشتی و درمانی همراه با شناسنامه شیرخوار برای احراز عدم استفاده از شیرخشک) خواهد بود.»

علی رغم ارسال نسخه ثانی دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری هیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است.

هیأت عمومیدیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می کند.

رأی هیأت عمومی

در تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت خانواده مصوب سال 1392 مقرر شده است « به دولت اجازه داده میشود

مرخصی زایمان مادران را به نه ماه افزایش دهد و همسر آنان نیز از دو هفته مرخصی اجباری (تشویقی) برخوردار شوند.» نظر به این که مرخصی به افراد شاغل تعلق میگیرد و اشخاصی که شاغل نیستند اعطای مرخصی به آنها معنا ندارد و مرخصی زایمان نیز به زنان شاغل تعلق میگیرد که وضع حمل میکنند، بنابراین حکم مقرر در تبصره 2 ماده واحده مبنی بر این که همسر آنان نیز از 2 هفته مرخصی اجباری (تشویقی) برخوردار شوند ناظر بر مردان شاغلی است که همسر شاغل آنها وضع حمل کرده است با توجه به مراتب بند 3 نامه شماره 14900/92/222 ـ 29/8/1392 رئیس امور حقوق و مزایا و مدیریت مشاغل معاونت وقت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور مبنی بر این که « کارکنانی که همسر آنان شاغل نبوده و خانه دار میباشند میتوانند از مرخصی دو هفته تشویقی استفاده نمایند.» مغایر حکم پیش گفته مقنن است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی  دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال میشود. با اعمال ماده 23 قانون اخیرالذکر مبنی بر تسری ابطال مقرره مبحوٌث عنه به زمان تصویب آن موافقت نشد.

رئیس هیأت عمومیدیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری