سازمانهای مختلف بینالمللی ایجاد میشوند تا دنیا جای بهتری برای زندگی کردن باشد آنها میآیند تا بخشی از مشکلات را از روی زمین بردارند و دیگر مصائبی مانند نسلکشی، تبعیض، بیسوادی، قتلعام کودکان و زنان، جرایم جنگی و گریبان انسانها را نگیرد، در واقع این سازمانها به وجود میآیند تا مانند آنچه در غزه جریان دارد واقع نشود! اما به نظر میرسد این روزها باید همانند برخی فوتبالیستها زمانی که گلی به ثمر میرسانند دستمان را پشت گوشمان بگذاریم تا صدای این سازمانها را در مقابل نسلکشی غزه بشنویم اما دریغ از کوچکترین زمزمهای؛ در ادامه برخی از وظایف سازمانی و قانونی این سازمانها را مرور میکنیم
سازمانهای مختلف بینالمللی ایجاد میشوند تا دنیا جای بهتری برای زندگی کردن باشد. آنها میآیند تا بخشی از مشکلات را از روی زمین بردارند و دیگر مصائبی مانند نسلکشی، تبعیض، بیسوادی، قتلعام کودکان و زنان، جرایم جنگی و ... گریبان انسانها را نگیرد، در واقع این سازمانها به وجود میآیند تا مانند آنچه در غزه جریان دارد واقع نشود! اما به نظر میرسد این روزها باید همانند برخی فوتبالیستها زمانی که گلی به ثمر میرسانند دستمان را پشت گوشمان بگذاریم تا صدای این سازمانها را در مقابل نسلکشی غزه بشنویم اما دریغ از کوچکترین زمزمهای؛ در ادامه برخی از وظایف سازمانی و قانونی این سازمانها را مرور میکنیم.
سازمان ملل متحد
سازمان ملل متحد، سازمانی بینالمللی است که در سال 1945 میلادی تأسیس و جایگزین جامعه ملل شد. این سازمان با عضویت 51 کشور تأسیس شد و تا سال 2011 میلادی، تعداد اعضای آن به 193 کشور رسید. اعضای آن تقریباً شامل همه کشورهای مستقلی میشود که از نظر بینالمللی به رسمیت شناخته شدهاند. فقط واتیکان، که عضویت در سازمان را نپذیرفته است و چین ملی یا همان تایوان که عضویتش بعد از عضویت جمهوری خلق چین لغو شد، در این سازمان عضو نیستند. مقر سازمان ملل متحد در نیویورک است و کشورهای عضو و موسسههای وابسته در طول هر سال با تشکیل جلسات منظم در مورد امور بینالمللی و امور اجرایی مربوط به آنها تصمیمگیری میکنند.
بخش بزرگی از هزینههای سازمان ملل بررسی ماموریت اصلی این سازمان برای حفظ صلح و امنیت جهانی در نظر گرفته شده است. بودجه حفظ صلح سازمان برای سال 2014 حدود 5.53 میلیارد دلار ارائه شده است و هزاران نیرو را در ماموریتهای مختلف به سراسر دنیا اعزام کرده است. طبق «گزارش امنیت انسانی» که توسط سازمان مرکز امنیت انسانی در دانشگاه بریتیش کلمبیا و با همکاری سازمانهای دولتی و موسسات مختلف تهیه شدهاست، پس از دوران جنگ سرد با کاهش چشمگیر تعداد جنگها، سواستفاده از حقوق بشر و نسلکشی روبرو هستیم که دلیل آن به درستی مشخص نشدهاست. اتفاقی که به نظر میرسد در سالهای اخیر دیگر معنایی ندارد و از قتل عام مسلمانان میانمار تا جنگ در عراق و افغانستان و حالا نیز کشتار و نسلکشی رژیم غاصب صهیونیستی در نوار غزه. درباره فجایع اخیر سازمان ملل سریع باید دست به اقدام بزند و برابر وظایف قانونی خود نیز این وظیفه را برعهده دارد و بعد از سر و سامان دادن به این مساله با تشکیل کمیته حقیقتیاب مقصر اصلی را باید معلوم کند و آن را به دادگاه بکشاند. همانطور که عنوان شد برابر منشور سازمان ملل متحد، وظیفه اصلی این سازمان حفظ صلح در دنیاست و البته به نظر میرسد این روزها این وظیفه قانونی سازمان فراموش شده است.
بد نیست این را نیز بدانید که سازمان ملل متحد به راههای گوناگون، مستقیم و غیرمستقیم، میتواند صلح را ترویج دهد و برای مهار مناقشههای موجود یا در حال شکلگیری، از روشهای مختلف، از میانجیگری تا اعزام نیروهای حفظ صلح، استفاده کند. این سازمان در زمینه پیشگیری، میکوشد به عوامل اقتصادی و اجتماعی جنگ رسیدگی کند. سازمان ملل متحد، به عنوان مرکزی برای دیپلماسی و گفتوگو، چارچوبی برای حل مسالمتآمیز اختلافها و راهی برای برطرف کردن مناقشات پیش از شروع آنها، ارائه میدهد و هنگام بروز بحرانهای بینالمللی به عنوان کانون اصلی برای کاستن از تنشها و شروع مذاکرات خدمت میکند. سازمان ملل همچنین با مجموعه حقوق بینالملل و از طریق کمک توسعه، باید به ترویج و ارتقای صلح کمک کند.
شورای امنیت
شورای امنیت رکنی از سازمان ملل متحد است که مسئولیت اصلی آن حفظ صلح و امنیت بینالمللی و برخورد با بحرانها هنگام بروز آنها است. به موجب منشور سازمان ملل متحد، تصمیمهای شورا از نظر حقوقی الزامآور است و کشورهای عضو، متعهد به اجرای آنها هستند. شورا از 15 عضو تشکیل شده است: 10 عضو غیر دائم، که همه آنها را به صورت دورهای، برای دورههای دوساله انتخاب میکنند و پنج عضو دائمی. نظام رایگیری شورا به اعضای دائمی یعنی چین، فرانسه، فدراسیون روسیه، انگلیس و ایالات متحده اهمیت بیشتری میدهد. هر یک از این کشورها میتواند با دادن رای منفی مانع تصویب پیشنهادی شود حتی اگر هر چهار عضو دائمی دیگر و همه اعضای غیر دائمی به نفع آن رای دهند. این امر «حق وتو» نامیده میشود. قدرتی که این کشورها از آن بهره میبرند اما اعضای آن دست به هیچ اقدامی نمیزند که اگر غیر از این بود، همان ساعتهای اولیه، جنگ در غزه پایان میگرفت.
سازمان کنفرانس اسلامی
سازمان کنفرانس اسلامی 57 عضو دارد که از لحاظ جغرافیایی به سه گروه آسیایی و آفریقایی و عرب تقسیم میشوند. منشور سازمان کنفرانس اسلامی طبق ماده 102 منشور سازمان ملل در سال 1353 به ثبت رسید. در بند 2 اهداف سازمان کنفرانس اسلامی آمده است: «اتخاذ تدابیر لازم برای پشتیبانی از صلح و امنیت بینالمللی مبتنی بر عدالت؛ هماهنگ کردن تلاشها به منظور حفاظت از اماکن مقدس و آزادسازی آنها و پشتیبانی از مبارزه ملت فلسطین و کمک به این ملت درجهت بازپس گرفتن حقوق خود و آزاد نمودن سرزمینش. پشتیبانی از مبارزه تمام ملل اسلامی در راه حفاظت از کرامت، استقلال و حقوق ملیشان.» یکی از نقاط ضعف اساسی سازمان کنفرانس اسلامی، نبود ضمانت اجرا برای قطعنامهها و مصوبات آن است. به عبارتی دیگر سازمان کنفرانس اسلامی مانند سازمان ملل متحد، ابزاری مانند شورای امنیت را در اختیار ندارد که قطعنامههای لازمالاجرای خود را به مرحله عمل برساند. سازمان کنفرانس اسلامی فاقد یک نهاد نظارتی قدرتمند است که بتواند در معادلات جهانی تعیینکننده باشد. اکنون با آنکه تمام کشورهای سازمان کنفرانس اسلامی، عضو سازمان ملل محسوب میشوند اما در شورای امنیت یک کرسی دائم برای جهان اسلام پیشبینی نشده است و این مسالهای است که تاثیرگذاری این سازمان را در مسائل بینالمللی کمرنگ میکند با این حال انتظار از این سازمان بینالمللی این بود که با برگزاری اجلاسیه فوقالعاده و تصویب برخی بیانیهها به طور صریح کشتار مسلمانان بیدفاع غزه را محکوم کرده و تا جای امکان در محکومیت رژیم غاصب صهیونیستی در محاکم بینالمللی بکوشد که متاسفانه تا به حال چیز خاصی از این سازمان دیده نشده است.
اتحادیه عرب
اتحادیه عرب با نام کامل اتحادیه کشورهای عربی، یک سازمان بینالمللی منطقهای شامل کشورهای عمدتاً عربی جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا است. این اتحادیه در سال 1324 با 6 عضو مؤسس شامل مصر، عربستان، عراق، سوریه، لبنان، و اردن تاسیس شد و یمن نیز مدتی بعد به آن پیوست. این اتحادیه با احتساب سوریه که از نوامبر 2011 عضویت آن به حالت تعلیق درآمده 22 عضو ثابت و 4 عضو ناظر دارد. علت وجودی چنین اتحادیهای مانند اتحادیه کشورهای آمریکایی اشتراک در فرهنگ و مذهب بود. زیرا اعراب نه تنها از نظر زبانی بلکه از نظر مذهب مشخص هستند. پس از اخراج نیروهای فرانسوی از سوریه و تشکیل دولت یهودی اسرائیل عامل دیگری نیز بر لزوم همکاری کشورهای عربی افزوده شد. اما به نظر میرسد همین کلیدواژههای اشتراک در بین دول عربی هم نتوانسته تا آنها را به یک نظر واحد قدرتمند در مقابل تعدیکنندگان به آنها وا دارد. در ماجرای غزه هر چند برخی اعضای این اتحادیه خواستار تشکیل جلسه فوری شده و از جامعه جهانی خواستهاند که نسبت به این مساله حساسیت داشته باشند اما اقدام درخور و مثبتی از این اتحادیه نیز دیده نشده است. به نظر میرسد در کل، سیاستهای در پیش گرفته شده توسط اتحادیه عرب بیش از هرچیز به جای این که از جوششهای مردمی حمایت کند، بیشتر به مقابله با ملتهای عربی میپردازند. به گونهای که در قبال اشغال بحرین از سوی سعودیها موضعی اتخاذ نکرد، اما در همین حال تصمیم به همراهی با آمریکا و همپیمانانش در لیبی گرفت و از آنجا که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس منابع مالی این اتحادیه را همواره تامین میکنند، حامی رژیمهای دیکتاتور حاکم بر این کشورها و سیاستهای آنها بوده است وکاری هم با کار صهیونیستها در غزه ندارد.
منبع : روزنامه حمایت
دیدگاه خودتان را ارسال کنید