بررسی ماده 399 قانون مجازات اسلامی در دیه زبان
بررسی ماده 399 قانون مجازات اسلامی در دیه زبان
جایگاه دیه در نظام حقوقی ایران
یک وکیل پایه یک دادگستری گفت: طبق ماده 399 قانون مجازات اسلامی هرگاه شخصی مقداری از زبان کسی را قطع کند که باعث از بین رفتن قدرت ادای مقداری از حروف باشد و دیگری مقدار دیگری را قطع کند که باعث از بین رفتن مقداری از باقی حروف شود دیه به نسبت از بین رفتن ادای حروف است.
بهزاد اکبرآبادی در گفت و گو با خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ـ منطقه کرمانشاه در ادامه مبحث دیه زبان اظهارکرد: ظاهر ماده 399 قانون مذکور صورتی را بیان می‌کند که از بین رفتن قدرت تکلم برحروف در دو مرحله به موجب جنایت باشد حال اگر شخصی به صورت مادرزاد یا براثر بیماری، قدرت بر تکلم برخی از حروف را از دست داده باشد و شخصی با جنایتی که بر او وارد می‌کند قدرت بر تکلم بقیه حروف را از بین ببرد آیا حکم این ماده نسبت به چنین موردی هم اعمال می شود یا خیر؟
وی افزود: دو احتمال در اینجا وجود دارد؛ یک احتمال آن است که دیه کامل به مجنی علیه تعلق بگیرد زیرا از بین بردن نطق در روایات به صورت مطلق بیان شده است وکسی که به صورت مادرزادی یا از راه بیماری قدرت به تلفظ برخی از حروف را داشته باشد وآن قدرت را از دست بدهد عرفا گفته می شود که نطق وتکلم خود را از دست داده است و اینکه در صورت از دست دادن قبلی مقداری از تکلم بر اثر جنایت، دیه آن مقدار در جنایت دوم کسر می شود یک استثنا است و به خاطر آن است که یک‌بار دیه جنایت قبلی را گرفته است.
اکبرآبادی ادامه داد: احتمال دیگر آن است که فقط دیه حروفی پرداخت می شود که قدرت بر تلفظ آنها وجود داشته است بسیار در روایات آمده است که دیه زبان یک دیه کامل است و به تعداد حروف بر تمامی زبان تقسیم می شود.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین اگر زبان قبل از جنایت به هر دلیلی قدرت بر تکلم برخی از حروف را نداشته باشد به همان میزان از دیه زبان کم می شود، به نظر می رسد احتمال دوم منطقی تر و نزدیک تر به عدالت است.
اکبرآبادی خاطرنشان کرد: براساس ماده 400 قانون مجازات اسلامی بریدن زبان کودک قبل از حد سخن گفتن موجب دیه کامل است؛ حکم این ماده مورد فتوای مشهور فقهاست و دلیلی که بر آن اقامه می‌شود آن است که اصل در زبان، سلامت آن است.
وی در ادامه یادآور شد: بنابراین اگرچه کودک هنوز به سخن نیامده است تا معلوم شود که زبان او سالم است یا معیوب، اما آن را باید حمل بر اغلب نمود چرا که اغلب کودکان دارای زبان گویا و سالم می شوند همچنین در روایات تفصیلی میان کودک و غیر کودک داده نشده است بلکه برای قطع زبان به صورت مطلق دیه کامل در نظر گرفته شده است چه مجنی علیه شخص بالغ دارای زبان سالم باشد وچه کودکی باشد که هنوز به سخن نیامده است.
اکبرآبادی در پایان عنوان کرد: اگر از طریق علم پزشکی بتوان تشخیص داد که زبان کودکی که هنوز به حد سخن گفتن نرسیده است لال خواهد بود حکم این ماده نباید جاری شود هرچند این نظر با ظاهر ماده 400 سازگار نیست اما عدالت چنین چیزی را اقتضا می کند.
